[İPÚCÚ~LÁR]

[Smár~tfóñ~á ñéc~ə kíñó~ çəkməlí~]

[Öz fíl~míñí~ çəkmək á~rzús~úñdá~ óláñ~lár, l~ákíñ~ hárá~dáñ b~áşláý~ácáğıñ~ı bílm~əýəñlər~ üçüñ əsás~ üsúll~ár]

[İýúlúñ 28-í Ókkó óñláýñ kíñótéátrıñdá káráñtíñ dövrüñdə áýrıláñ və íkí həftə bóýúñcá bírlíkdə váxt kéçírməlí óláñ cütlük bárədə “İçərídə” séríálı ñümáýíş ólúñúb. 10 séríýáñıñ hámısı Sámsúñg Gáláxý S20 Últrá ílə çəkílíb. Péşəkár kímí dávráñ – fílmlərí smártfóñá çək. Smártfóñ, mótór, báşládı¡]

[Ávád~áñlığı h~ázırl~áýıñ]

[Sádəcə smártfóñ lázımdır. Báşqá ávádáñlığá éhtíýác ýóxdúr, lákíñ fílm üzəríñdə íşí ásáñláşdırmáq ístəýírsíñízsə, áşáğıdákı əlávələrdəñ ístífádə édíñ:
– Éýñí áñdá fərqlí rákúrslárdáñ çəkmək və dáhá díñámík vídéó móñtáj étmək üçüñ bír déýíl, üç smártfóñ
– Kádrıñ títrəməməsí və düz álıñmásı üçüñ áxıcı hərəkət édəñ báşlıqlá vídéóştátív
– Hərəkətdə hámár çəkílíş üçüñ stéádícám
– Şəklíñ ümúmí kéýfíýýətí və détállárlá íş üçüñ íşıqláñdırmá
– İşıq éfféktlərí üçüñ tüstü máşıñı: şəffáf hávádá şüálár görüñmür
– İdéál səs üçüñ xárící míkrófóñ
– Áçıq hávádá “zəríf” şəkíl üçüñ ñéýtrál íşıq fíltrí
– Káméráñıñ líñzálárıñı təmízləmək və máksímál dəqíq təsvír əldə étmək üçüñ óptíká üçüñ sálfétlər]

[Sízí~ñ qáý~dálá~rıñızá~ úýğúñ~ çəkílí~şlər]

[Smár~tfóñ~úñ ká~mérá~sıñı öz z~övqüñüz~ə görə təñ~zíml~əýíñ: “S~ázlá~málá~r” → “Dáh~á” → “Péşək~ár ví~déó” á~çıñ → ÍSÓ~, díáf~ráqm~á və pər~də sürət~í pár~ámét~rlərí~ñí əll~ə dəýíşd~íríñ~.]

[Kádr~ıñ kóm~pózí~síýá~sı üzərí~ñdə íşl~əýíñ]

[Áktýórlárıñ, məñzərəñíñ, dékórásíýáñıñ, rékvízít, íşıq və dígər görüñəñ éléméñtləríñ kádrdá bír-bíríñə müñásíbətdə ñécə ýérləşəcəýíñí düşüñüñ – bú kómpózísíýá déməkdír. Óñá xüsúsí díqqət ýétíríñ: məhz kómpózísíýá kádrı íñáñdırıcı édír, ízləýícíñíñ fíkríñí lázım óláñ détálá ýöñləñdírír, məlúmátlárı və gízlí məñáñı çátdırmáğá kömək édír. Kómpózísíýáñıñ qúrúlmásı üçüñ bəzí üsúllár áşáğıdákılárdır:
– Üçdə bír qáýdásı Óbýéktləríñ ásímmétrík, lákíñ təbíí şəkíldə ýérləşməsí hésábıñá təbíí şəkíl ýárátmáğá kömək édír. Kámérá sázlámálárıñdá “Tór” ópsíýásıñı áktív édíñ və ýá kádrı fíkríñízdə üfüqí xətt və şáqúlí xətt üzrə üç bərábər híssəýə bölüñ. Óbýéktlərí xətləríñ kəsíşmə ñöqtələríñdə ýérləşdíríñ.
– Ümúmí pláñ. Kíñó térmíñləríñə téátrdáñ gələñ əñ köhñə éléméñt. Ümúmí pláñlárıñ bír ñéçə ñövü vár. Məsələñ, ádí ümúmí pláñ qəhrəmáñıñ bütüñ bədəñíñí və ətráf mühítí göstərír. Úzáq ümúmí pláñ ísə əksíñə pérsóñájá déýíl, məkáñá díqqət çəkír: üsúl míqýáslı döýüşləríñ ñümáýíş étdírílməsí üçüñ ístífádə ólúñúr. Ümúmí üñváñ pláñı ísə kóñtékstí, ýérí və zámáñı göstərmək üçüñ fílmíñ báşláñğıcı və sóñúñdá ýérləşdírílír. Məsələñ, Dévíd Fíñçéríñ “Döýüş klúbú” fílmíñíñ sóñ səhñəsíñdə qəhrəmáñlár pártláýáñ bíñálárı ízləýəñdə pláñıñ bú ñövü ístífádə ólúñúb.
– İrí pláñ. İzləýícíñíñ díqqətíñí báxılmásı vácíb óláñ óbýéktə ýöñəldír, qəhrəmáñıñ hísləríñí öñ pláñá çıxárır, həmçíñíñ hádísələr árásıñdá səbəb-ñətícə əláqəsíñí ñümáýíş étdírír.
– İşıq kóñtrástı. İzləýícíñíñ díqqətíñí vácíb məsələlərə ýöñəldír. Lázımí pérsóñájı və ýá əşýáñı kádrıñ əñ párláq híssəsíñdə ýérləşdíríñ.
– Fókús. Həmçíñíñ, vácíb óláñlárı öñ pláñá çıxárır: fókúslámá vásítəsílə lázımí óbýéktí áýdıñ göstərír, ətráfıñdákılárı ísə búláñıq édír.
– Símmétríýá. Símmétrík fórmálárá təbíətdə démək ólár kí rást gəlíñmədíýí və təbíí görüñmədíýí üçüñ díqqətí şəklə ýöñləñdírír. İzləýícíləríñ díqqətíñí mövzúdáñ ýáýıñdırmámáq üçüñ üsúlú éhtíýátlá ístífádə édíñ.
– Fréýmíñq. İzləýícíñíñ fíkríñí áýrı hádísəýə, qəhrəmáñá və ýá təfərrüátlárá cəmləməýə ímkáñ vérəñ kádrdáxílí kádrlámá. Kómpózísíýáñıñ əsás óbýéktləríñí pəñcərə və qápı óýúğú kímí háşíýəlí éléméñtlərə ýérləşdíríñ. Fréýmíñqə ñümúñə – Stéñlí Kúbríkíñ “Párıltı” fílmíñdə Cékíñ qápıdá báltá ílə əmələ gələñ bálácá déşíkdəñ báxáráq gülümsədíýí kádr.]

[İşıqláñ~dırmá~ ílə ék~spér~íméñ~t ápá~rıñ]

[Ýáxşı íşıqláñdırmá kölgələrí ídárə étməýə, təfərrüátlárı öñə çıxármáğá, lázımí əhvál-rúhíýýəñí ýárátmáğá və şəklí cəlbédící étməýə kömək édəcək. Vídéóçəkílíşlər üçüñ lámpá álmáq və ýá óñlárı LÉD-léñtləríñdəñ sərbəst şəkíldə házırlámáq ólár.
İşıqdáñ ístífádə üçüñ bír çóx sxém vár: təcrübəlí üsúllá ídéál úýğúñlúqlárı séçíñ. Əsás sséñárílərdəñ bírí üçüñ dörd lámpá lázımdır. Əñ párláq məñbə əsás íşıqdır, ó çəkílíş óbýéktíñə dóğrú ístíqámətləñdírílír. Kölgələrí ýúmşáltmáq üçüñ əsás íşığıñ qárşısıñdá párláqlığı dáhá áz óláñ íkíñcísíñí ýérləşdíríñ. Óbýéktlərí həcmlí étməýə çəkíləñ óbýéktíñ árxásıñdá və ýúxárısıñdá óláñ fóñ íşığı kömək édəcək. Ýáñ íşıqlá ísə üzüñ bír tərəfíñíñ íşıqláñdırıldığı, dígəríñíñ ísə kölgədə qáldığı drámátík éfféktlər ýárádılır.
Lámpá ístífádə étməmək üçüñ güñ íşığıñdá áçıq hávádá və ýá páñórámá pəñcərəlí ótáqlárdá çəkíñ.]

[Səs bá~rədə úñ~útmá~ýıñ]

[Sámsúñg Gáláxý S20 Últrá ílə əlávə ávádáñlığá éhtíýác qálmáýácáq. Smártfóñ éýñí áñdá bír ñéçə míkrófóñá kéýfíýýətlí səs ýázır, üstəlík míqýásı dəýíşəñ zámáñ óñlár kámérá ílə éýñí óbýéktdə cəmləñír.
Smártfóñúñúzúñ módélí báşqádırsá, xárící míkrófóñ, məsələñ çıxárıláñ míkrófóñ, tóp míkrófóñ və ýá áúdíó ýázáñdáñ ístífádə édíñ.
Kéýfíýýətlí səsíñ álıñmásı üçüñ dígər üsúl – óñú çəkílíşdəñ sóñrá áýrıcá ýázmáqdır.]

[Fílm~í móñ~táj é~díñ]

[Kómpütérdə móñtáj étmək vácíb déýíl: élə smártfóñdá dá édə bílərsíñíz.
Sámsúñg Vídéó Édítór 8K qúráşdırılmış próqrám və bír ñéçə ípúcúdáñ ístífádə édíñ:
– Şəklí fərqlí étmək üçüñ 30 dərəcə qáýdásı Árdıcıl gələñ kádrlárdá káméráñı çəkílíş óbýéktíñə müñásíbətdə əñ ázı 30 dərəcə çévíríñ. Búñúñ üçüñ éýñí áñdá íkí-üç smártfóñá çəkmək, móñtáj zámáñı ísə óñlárıñ hər bíríñdəñ kádrlárı ñövbələşdírmək ólár.
– Zámáñdá “átlámáq” üçüñ kádrlárıñ qəfíl dəýíşməsí. Üsúl Sérgéý Éýzéñştéýñíñ "Pótýómkíñ zíréhlí gəmísí" (1925) fílmíñdə zíréhlí gəmídəñ átəş áçıldığı və fərqlí ñöqtələrdəñ çəkíləñ dáğıñtılárıñ bír-bíríñí qəfíl əvəz étdíýí səhñədə ístífádə ólúñúb.
– İzləýícíñíñ mövzúdáñ úzáqláşmámásı üçüñ L-kéçídí və J-kéçídí. L-kéçídíñdə kádr dəýíşsə də ízləýící əvvəlkí kádrdáñ səslərí éşídír. J-kéçídíñdə ísə səs ýéñí kádr görüñəñə kímí váxtıñdáñ əvvəl dəýíşír.
– Bədíí üsúllárá éhtíýác ólmádıqdá móñtáj kéçídí. Bír hádísədəñ dígəríñə sürətlə və dəqíqlíklə kéçməýə ímkáñ vérəñ stáñdárt həll.
– Hərəkətlí səhñələr üçüñ (və ýá əksíñə) rítm. Kádrlár bír-bíríñí ñə qədər téz əvəz étsə və vízúál pláñdá ñə qədər çóx fərqləñsə, səhñə bír ó qədər díñámík álıñár.
– Káşé və ýá léttérbóksíñq – dáhá çóx kíñódákı kímí görüñməsí üçüñ. Ékráñıñ ýúxárısıñdá və áşáğısıñdá óláñ qárá zóláqlárdáñ söhbət gédír. Óñlár vásítəsílə kíñó kádrı TV-də ízləñílməsí üçüñ úýğúñláşdırılırdı, íñdí ísə bəzək éléméñtí kímí ístífádə ólúñúr.]

[Sáms~úñg G~áláx~ý S20 Úl~trá í~lə bír~líkd~ə kíñó~ çəkíñ]